We zijn gewend aan Kerstmis als een ijkpunt in het jaar. Even een korte onderbreking van de hectiek van het leven; een moment van rust, vrede en optimisme. Die traditie bleek de afgelopen jaren steeds moeilijker houdbaar. Beter kunnen we Kerstmis gaan beschouwen als een moment van bezinning op onze toekomst. Pure bezinning, zonder overdadige kerstinkopen en overvloedige maaltijden.
Laten we die twee dagen eens gaan nadenken over onze leefwereld die in snel tempo is veranderd. We leven nu met oorlogen, terrorisme, dictators, populisten, woningcrisis, energiecrisis, kloof tussen armoede en rijkdom, de bijna dagelijkse natuurrampen als gevolg van klimaatverandering en ja, in dit trieste rijtje hoort wat mij betreft ook culturele verschraling.
In die wereld lijkt het wel alsof er steeds meer arrogante, narcistische machthebbers bij komen. Kijk naar de gespannen politieke speelvelden in de USA, Rusland, Israël, China, Noord-Korea, Hongarije, Turkije, Servië enz enz. En vergeet zeker niet ons eigen land en een heleboel andere landen waar het populisme de macht heeft gegrepen. De ultieme uitwas van die transformatie is de oorlog in Oekraïne en Israël. Op beide fronten is een uitzichtloze situatie ontstaan gedomineerd door nietsontziende dictators.
Hoe kan onze wereld zo veranderd zijn in de afgelopen decennia? Is dat omdat de mentaliteit in het algemeen zakelijker en harder geworden is? Waar komt die geldzucht en machtshonger vandaan? Komt het omdat geldbezit meer machtsgevoel creëert? Of misschien omdat IT steeds meer individualisten van ons heeft gemaakt?
En waarom sluiten velen de ogen voor het feit dat we onze leefwereld aan het verpesten zijn? Zoeken ze daarom steun bij politici die beweren dat het allemaal wel meevalt in de wereld, dus dat we tijd zat hebben om iets aan die klimaatverandering te doen? En kan culturele verschraling een rol spelen? Kan het zijn dat de stortvloed aan inhoudsloos amusement op televisie en andere media, funest is voor onze ontwikkeling?
Ik vrees dat ergens een samenhang is, maar het zal tijd vergen om de kluwen van maatschappelijke problemen te ontrafelen.
Daarom is het misschien zinvol om tijdens de kerstdagen eens een stap terug te doen. Gewoon even rust nemen en terughoudend zijn. Een moment van reflectie en van realistische, duurzame plannen maken.
Twee lichtpuntjes in dat kader: de actie ‘Geef een bal om kunst’ in Hoorn. Hier maakten kunstenaars prachtige werken, waarin soms een tot nadenken stemmende boodschap verpakt zit. Daarbij ook ‘Kerstmis in de nabije toekomst’ (zie foto). De tweede tip is de kunstwandelroute in Hummelo die 28 maart start. Daar wandel je op je gemak door een schitterend natuurpark, langs een stuk of 20 kunstwerken. Daarbij mijn installatie ‘The key to our future existence’. Ondanks alle problemen dus een optimistische en oplossingsgerichte gedachte. Hopelijk tot ziens, volgend jaar in Hummelo of bij één van de 10 andere exposities die waar mijn werk in 2024 te zien zal zijn.
Schets voor ‘The key to our future existence’
Van 28 maart tot en met 20 mei te zien in Hummelo